Якуб Колас

Дзед Мароз

Ходзіць дзед белабароды
Полем, лесам, пералескам,
Засцілае рэчкі лёдам,
Брыльянцістым снежным блескам.

Сыпле іней на бярозы,
Туліць дрэвы лёгкім пухам,
Крые руні, травы, лозы
Белай посцілкай-кажухам.

Дзеда ўсюды носяць ногі,
І к нам прыйдзе на хвілінку
Адпачыць крыху з дарогі,
Важна сеўшы на ялінку.

А ялінка!.. Чаго толькі
На яе няма галінках!
Свецяць зоркі і вясёлкі
У бліскучых павуцінках.

Тут лісічка, зайчык, мышка,
Рыбкі, буслік доўгавязы.
А як ззяюць на ёй шышкі,
Нібы ў іх гараць алмазы!

Каля ёлкі карагоды,
Песні, гутарка жывая,
А той дзед белабароды
Толькі ў вусы смех пускае.

Дык рассунем кола шырай,
Патанцуем на памосце,
Песняй звонкай, песняй шчырай
Прывітаем дзеда-госця.

• На рэчцы зімою

  Не сядзіцца ў хаце хлопчыку малому:
  Кліча яго рэчка, цягнуць санкі з дому.
  – Мамачка-галубка! – просіць сын так міла.
  – Можа б, ты на рэчку пагуляць пусціла?
  Я не буду доўга, зараз жа вярнуся,
  Трошачкі на рэчцы ў санках паважуся.
  – Ну, ідзі, пабегай, толькі апраніся
  Ды, глядзі, ў палонку, сынку, не ўваліся.
  Радасць і раздолле хлопчыку малому
  І не пазайздросціць ён цяпер нікому!
  На плячо – сякерку, саначкі – у руку,
  Хлеба ўзяў акрайчык. – Цюцік! – свіснуў Жуку.
  Пад скарынкай лёду тут жа, каля хаты,
  Працякала рэчка скрозь лясныя шаты.
  Побач той рачулкі кучы буралому,
  І застыла рэчка мёртва, нерухома.
  – Эй ты, лёд-гвалтоўнік! Што ты вытвараеш?!
  Ты нашто вадзіцу крыўдзіш, ушчуваеш?
  Дам ёй ход, дарогу, каб на свет зірнула!
  І яго сякерка спрытна секанула.
  Звякае сякерка, глуха стук нясецца.
  Раптам клуб вадзіцы з-пада дна ўзаўецца.
  Коціцца вадзіца, іней падымае
  Ды такую казку-байку хлопцу бае!
  На рачулцы ў лесе меў Алесь забаву.
  Ну ж і пацяшаўся хлопчык тут на славу!

Максім Танк

Ехаў казачнік Бай

— Ехаў казачнік Бай
Цераз сёлы і гай.
Баіць ці не?
— Бай!

— Ён пытаўся ў мяне:
— Што даць дзецям у сне? —
Баіць ці не?
— Бай!

— Я прасіў: дзецям дай
Казку-песеньку, Бай!
Баіць ці не?
— Бай!

— А найлепшую з іх
Дам для самых малых.
Баіць ці не?
— Бай!

Тым хто любіць мяне
І хто першы засне. —
Баіць ці не?
— Не!

Ірынка

Ірынцы спадабалася
Цудоўная вясна.
Як восені даждалася,
Пайшла прасіць яна,

Прасіць нябёс ня хмарыцца,
Вятроў — не галасіць,
Срабрыстых росаў раніцай
На травах не гасіць;

Каб сонейка высокае
Сьвяціла на палі,
А кветкі сінявокія
Зноў на лугох цьвілі;

Прасіць сям'ю крылатую
Зь лясоў не адлятаць,
Бярозку расахатую
Лістоў не атрасаць...

Прасіла яна шчыра так,
Прасіла ўсю зіму,
І мо' вясна аж з выраю
Вярнулася таму.

Вярнулася, пяе ізноў
Зь бярозкай над ракой,
Пяе сярод дуброў, лугоў
Зь Ірынкаю малой.